Este sufijo indica posesión, se diferencia de los otros posesivos porque expresa ideas como: el animal tiene hambre. En este caso no se puede hablar de que el hambre es del animal sino que la tiene:
Huyu ni mnyama mwenye njaa.= El animal tiene hambre.
Un ejemplo de cómo se diferencia de los posesivos es:
Juma ni mtu mwenye pesa.= Juma tiene dinero.
Pesa yake= Su dinero.
En este caso se podría decir “pesa ya Juma” que significa el dinero de Juma.
Este sufijo también cubre la expresión con:
Tasnifu yenye visa= La tesis con objetivo.
La forma -enye también expresa posición cuando utiliza concordancias de la clase pa/ku/mu:
Mji wangu una pwani kwenye hoteli.= Mi ciudad tiene una playa donde hay un hotel.
También puede funcionar como un adjetivo en ciertos casos, por ejemplo:
Mtu mwenye afya.= Persona con salud, que se traduce como persona saludable.
Gari lenye haraka.= Carro con velocidad, la traducción es carro veloz.
Un ejemplo en cada una de las clases de sustantivos es:
Clase de sustantivo | Frase | Traducción |
---|---|---|
M/ Wa |
Mtu mwenye subira. Watoto wenye baisikeli. |
Persona paciente. Los niños tienen bicicletas. |
Ki/vi |
Kitabu chenye picha. Vyumba vyenye madirisha. |
Libro con imágenes. Los cuartos con ventanas. |
Ji/Ma |
Tunda lenye sumu. Mabasi yenye madereva. |
Fruta con veneno. Autobuses con conductores. |
N/N |
Nyumba yenye bustani. Nchi zenye shida. |
Casa con jardín. Los países con problemas. |
M/Mi |
Moyo wenye mapenzi. Mimea yenye maji. |
Corazón con amor. Plantas con agua. |
U/U | Uvumi wenye ukweli. | Rumor con verdad. |
U/N |
Wimbo wenye mahadhi. Mbavu zenye nyama. |
Canción con ritmo. Costillas con carne. |
Ku/Ku | Kusoma kwenye urembo. | Lectura con belleza |
Pu/Ku/Mu | Shambani kwenye wakulima. | Campo con granjeros. |