Skip to main content

Lecciones fundamentales

Relativos en swahili 3

18. El adverbio “-pi” de ¿Cuál?

El adverbio -pi sirve para construir la pregunta ¿cuál?, sin embargo necesita concordancias para poder formar una pregunta con dicho adverbio. En un primer caso veremos las concordancias y después cómo varía este sufijo:

Singular Pregunta con -pi Plural Pregunta con -pi
Mtu yupi Watu Wapi
Kitu kipi Vitu Vipi
Mkono upi Michanganyiko lpi
Jina lipi Magari Yapi
Nyumba ipi Nyota Zipi
Ukuta upi Kuta Zipi
Uhuru upi Uhuru Upi
Kusoma kupi Kusoma Kupi
Shambani papi mpi kupi Shambani papi mpi kupi

Las palabras interrogativas se forman con la segunda parte del demostrativo próximo (vease demostrativos próximos en swahili) por ejemplo:

El demostrativo de kitabu es hiki y la palabra interrogativa es kipi?

La pregunta interrogativa wapi? debe ser manejada con cuidado porque puede hacer referencia a cuales personas pero también a dónde, en este segundo caso caso el -pi no es parte de la palabra interrogativa. Por ejemplo:

Unatoka wapi? = ¿De dónde vienes?
Watu wapi ni watu wanaotaka kuenda darasani? = ¿Cuáles personas son las que quieren ir a clase?

Otra pregunta interrogativa que se confunde con el adverbio -pi es ngappi, que significa cuántos:

Ulinunua vitabu vingapi? = ¿Cuántos libros compraste?

Saa ngapi? es la pregunta que se utiliza para preguntar qué hora es.

Otros ejemplos de preguntas con -pi son:

Ni mti upi ulioanguka? = ¿Cuál es el árbol que se cayó?
Anapenda matunda yapi? = ¿Cuáles frutas disfruta?